Zaburzenia odżywiania i życie po, czyli o tym, jak prawo jazdy uratowało mi życie

Jedni wrzucają swoje zdjęcia 'przed' i 'po', motywując do zmian, dbania o siebie. Ja postanowiłam opisać swoje psychiczne PiP, być może komuś to otworzy oczy i pomoże walczyć o swoje życie ;)

Patrząc na mnie dziś, ktoś prędzej powiedziałby, że całe życie borykam się z raczej z nadwagą i obżarstwem aniżeli w drugą stronę. A tak właśnie było. W moje osiemnaste urodziny ważyłam równo 43 kilogramy.

Ciężko powiedzieć, kiedy się zaczęło. Jeszcze w gimnazjum wcinałam wszystkie słodycze, chipsy, przytyłam, ogarnęłam się i zrzuciłam co nieco (nie były to duże wahania wagi, wszystko nadal w granicach szczupłej sylwetki). Wtedy też przestawiłam się na zdrowe jedzenie. Może nie w takim stopniu jak obecnie, bo i wiedza była mniejsza, ale gdzieś, coś już świtało.

A potem wyjechałam.
Zaczęłam liceum w Łodzi, zamieszkałam w małym mieszkanku u dziadków. I mimo, że bywałam u nich wcześniej na wakacje, nie potrafiłam pozbyć się uczucia 'gościa' mieszkając z nimi na stałe. Dom nadal był u rodziców. Skakano nade mną, babcine obiadki, te sprawy. Przytyło się sporo. Znajomi zauważyli, że 'dobrze wyglądam', chyba nie muszę mówić, jak odbierałam takie komunikaty. Full serwis jedzeniowy zaczął mi przeszkadzać, zaczęłam zamykać się w pokoju. I w sobie. Postanowiłam się ogarnąć. Zdrowe odżywianie, równe odstępy między posiłkami, itd. Z czasem przerodziło się to w uzależnienie, obsesję. Całe życie podporządkowane było pod posiłki. Potrafiłam nawet BIEC z przystanku do domu, żeby punktualnie zjeść kolację. To nazywa się ortoreksją, a przynajmniej było jakąś jej formą. Bardzo wycieńczające psychicznie. Można nabawić się nerwicy.

Przy tym wszystkim każde wyjście do kuchni i próba przyrządzenia jakiegoś posiłku obfitowała w oferty, weź to, weź to, weź tamto. Ja wiem, że to z dobrego serca, ale jestem typem Zosi-samosi, nie lubię takiego otulania troską od stóp do głów. Zazwyczaj kończyło się tak, że zjadłam niewiele i poirytowana wracałam do pokoju. Dusiłam się. Tą małą przestrzenią, brakiem samodzielności. I tak nasilało się z dnia na dzień, miesiąca na miesiąc. Coraz częściej wychodziłam na spacery, to bardzo pomagało. Wtedy odkryłam, że ruch i świeże powietrze to świetna psychoterapia. Tu przejdę płynnie do następnej sprawy. Każdy spacer kończył się wizytą w sklepie celem  kupna gumy do żucia (bo przecież nie jedzenia) , od której się uzależniłam. Patologia polegała na tym, że zastępowała mi posiłki. Do dziś żuję sporo gumy, ale z tym nałogiem chyba nie wygram. Grunt, ze żuję je tylko przez kilka minut po każdym posiłku i staram się ograniczać.

Spacery to nie była jedyna aktywność. Nie, nie. To był w zasadzie nic nie znaczący dodatek. Ćwiczyłam głównie aerobik i różne ćwiczenia na poszczególne partie ciała, zwłaszcza na brzuch. Brzmi lekko. I pewnie by tak było, gdyby nie to, że ćwiczenia zajmowały po 4-5 godzin w ciągu dnia. Czy miałam kaloryfer? Nie, bo nie miał się z czego zbudować, miałam za to siniaki na plecach od brzuszków. Chudłam, chudłam. Po południu i wieczorem nie chciałam tak długo ćwiczyć, żeby nie wzbudzić podejrzeń (co za ironia, sama zauważyłam, że to nienormalne), dlatego budzik nastawiałam na 4-5 piątą rano, by dobić te 2-3 godziny przed zajęciami.

Po ortoreksji nastąpił etap bulimii. Zjadałam obiad, szłam do łazienki, pozbywałam się 'problemu'. Kiedy nikogo nie było w mieszkaniu dosłownie rzucałam się na jedzenie. Wyjadałam co się dało, ciasta, serki, owoce, aż brzuch bolał z przejedzenia. A potem, wiadomo. Wyrzuty sumienia, łazienka, szczoteczka do zębów i heja. To był okres największej krzywdy jaką sobie wyrządziłam. Fizycznej i przede wszystkim psychicznej. Bo bardzo, bardzo nie lubiłam zmuszać się do torsji. Nie potrafiłam tego robić i zawsze się męczyłam. Łzy leciały jak szalone, gardło bolało, ale trzeba było się ukarać. Oczywiście nie trwało to długo, bo pewnego dnia zostałam przez babcię nakryta. Obiecałam, że już więcej tego nie zrobię byleby nie powiedziała mamie. Słowa dotrzymałam, do czasu Wielkanocy. Obżarłam się ciast, wpadłam w panikę. I poszło. Babcia zgodnie z umową powiedziała mamie. Była u nas wtedy cała rodzina, więc czułam się jak dno. Jak totalne zero, porażka życiowa, wstyd dla rodziców. Oczywiście byłam wściekła na babcię, bo przecież nawpierdzielałam się ciasta i musiałam się jakoś pozbyć problemu. Dlaczego oni tego nie rozumieli? Stanęło na tym, że mam się wziąć w garść. Psycholog i te sprawy.

lipiec 2009 

Ok, przestałam wymiotować. Definitywnie. Ulżyło mi od tego momentu. Nadal jednak kombinowałam. Śniadania lipne, owsianka z chudym mlekiem rozcieńczonym wodą. Specjalnie, żeby w drodze na uczelnię zjeść sobie, uwaga: bajaderkę. Nie wiem, co wtedy myślałam, ale razem z ciałem kurczył się pewnie mózg. I na tej bajaderce funkcjonowałam sobie do późnego popołudnia. Lekki obiad, ćwiczenia, kolacja, ćwiczenia, trochę snu, ćwiczenia, ćwiczenia, ćwiczenia. Rodzice szybko się zorientowali, że jestem na równi pochyłej i zaproponowali, żebym wróciła do domu. Mama płakała przez telefon, miała sny, w których mnie traci i nie może mnie uratować. Tydzień, w którym podejmowałam decyzję, był najgorszym w moim życiu. Pamiętam tylko, że były na zmianę dzień i noc i non stop płacz. Najtrudniejszy wybór mojego życia. Z jednej strony świetne liceum, rezygnacja z niego oznaczała dla mnie życiową porażkę z drugiej dalsze mieszkanie w Łodzi i wykończenie się psychiczne. To był chyba ostatni dzwonek, żeby coś zmienić. Podjęłam decyzję - wracam. I już z dniem, kiedy to postanowiłam, żyło mi się lepiej. Wróciłam w kwietniu. Na pytania znajomych dlaczego, odpowiadałam - bo tęskniłam. Oczywiście wszystkim rzuciło się w oczy jak bardzo schudłam. Odwracałam kota ogonem, obracałam wszystko w żart i zmieniałam temat.

Poprawa nie przyszła od razu. Nadal kombinowałam, kłamałam, oszukiwałam. Ćwiczyłam po nocach, nadal chudłam, nadal chodziłam do psychologa. W domu działy się sceny dantejskie. Psycholog mnie śmieszył. Schematyczne pytania, bla, bla, bla. Nie lubię takiego gadania i wewnętrznej analizy do dziś, mi potrzeba konkretów. I konkret się pojawił. A w zasadzie ultimatum: albo zaczynam sama o siebie walczyć, jeść normalnie (definicja względna, do tej pory mnie bawi i drażni) i mniej ćwiczyć ALBO nici z kursu prawa jazdy (jestem absolutnym samochodowym freakiem i na nic w życiu nie miałam takiego parcia jak na zrobienia prawka). Nawet się nie zastanawiałam, od razu poszłam na ten układ. Na początku nadal jeszcze kombinowałam i ćwiczyłam o świcie, ale z czasem na tyle wkręciłam się w jazdy na tyle, że chciało mi się o nich gadać z rodzicami, opowiadać jak było, jeździć z tatą na wieczorne wyprawy (uwielbiamy i robimy to nadal :P). I kiedy odpuściłam te kilka godzin ćwiczeń zyskałam nagle kupę czasu. Zaczęłam robić kolczyki z modeliny (stały się kultowe, serio ;)). Wróciłam do życia.

Czasem przychodziły gorsze dni, bo z tego nie wychodzi się ot tak. Ale wtedy przypominałam sobie kierat w jakim żyłam i już wiem, że nigdy nie chcę do tego wracać. Podkrążone oczy, włosy wypadające garściami. Spojrzenia i oceny innych ludzi. To bolało najbardziej. Bo nawet idąc na zwykłe badanie, lekarz (człowiek wykształcony), gdy tylko usłyszał o anoreksji, zwracał się do mnie pogardliwie i zwalał na tą chorobę wszystkie problemy. Poprzewracało się gówniarze w tyłku i się dziwi, ze choruje.

Mówi się, że anoreksja to choroba ludzi ambitnych. Coś w tym jest. Miałam kiedyś straszne ciśnienie, żeby być idealną. Idealna figura, oceny w szkole. Z drugiej strony jakaś podświadoma autonienawiść i chęć wykończenia samej siebie. Każdy ma inny powód i dla każdego inny będzie sposób na wyjście z tego syfu. Najlepszym myślę, jest znalezienie sobie pasji. Czegoś, co będzie ważniejsze niż kolejny zgubiony kilogram, kolejna godzina ćwiczeń. Bo anoreksja (i każde inne zaburzenie) to droga donikąd. Łatwo się zagubić, nie wychwycić momentu, kiedy jest już o krok za daleko. Mam szczęście, mając tak cudownych rodziców. Gdybym to ja miała takie dziecko już dawno bym sobie odpuściła. Wiem Mamo, że czasem tu zaglądasz i czytasz. Powinnam mówić Ci to codziennie - dziękuję. Dziękuję, że nie odpuściłaś, że mnie uratowałaś. Gdyby nie Ty, nie byłoby mnie już. Dzięki Tobie żyję i mam prawo jazdy :D Mam kefirowego bloga i piekę serniki na święta :) Kocham Cię i przepraszam, za to, co Ci wtedy zrobiłam. Nic nie boli tak bardzo, jak mama płacząca przez własne dziecko...

Jak pomóc chorej osobie?
Nie ma złotego środka działającego na każdego. Bo ile osób z zaburzeniami odżywiania, tyle różnych przyczyn i możliwości poradzenia sobie z nimi. Każda osoba jest inna, niektóre chcą zwrócić na siebie uwagę i trzeba z nimi być, prowadzić za rękę, wspierać, otoczyć opieką. Innym (tak jak mi) trzeba postawić twarde ultimatum, wstrząsnąć nimi (albo się ogarniesz, albo nici z prawa jazdy ;). W żadnym wypadku siedzenie na karku chorej osoby i wpychanie jej jedzenia nie pomoże. Odniesie skutek odwrotny. Mimo wszystko polecam wizytę u psychologa. Mnie z tego nie wyciągnął, ale pomógł nakreślić mój profil psychologiczny, odkryć co takiego jest w moim charakterze nie tak. Na pewno pomoże osobom, które lubią się wygadać, dzielić swoimi uczuciami z innymi.
Co jeszcze? Wypychać z domu do ludzi. Najlepsze wspomnienia to nie te, spędzone na katowaniu własnego ciała i ze szczoteczką do zębów w gardle, tylko te spędzone wśród przyjaciół -  śmiejąc się, bawiąc, robiąc głupoty :) Odkrywa się wtedy, że istnieje coś więcej niż (nie)jedzenie i ćwiczenia.

Zdobywać wiedzę! To też jest ważne. W internecie pełno jest diet cud, chorych porad jak szybko schudnąć. Osoba o zerowym pojęciu o zrównoważonej diecie szybko połyka haczyk, bez żadnej refleksji. Trzeba wiedzieć jak działa organizm człowieka i czego należy mu dostarczyć, by działał jak najlepiej.

Skąd wiem, że już wszystko za mną? Choćby dlatego, że mogę o już tym swobodnie mówić. Że w końcu jestem szczęśliwa mimo większego rozmiaru spodni. Mam siłę by biegać, uczyć się, pracować.
Wiem, że kefirowego czytają też moi znajomi, trochę boję się ich reakcji. Cóż, nigdy nie wiadomo, co się dzieje za zamkniętymi drzwiami i w głowie. Story of my life, tyle powiem. Wyciągnęłam z tego okresu duuużą lekcję. Teraz wiem, że trzeba cieszyć się każdym dniem. Jeść mądrze, zdrowo, bez paranoi, trenować, żyć! :) I cieszyć się tym, a nie umartwiać. Zaakceptować rzeczy, na które nie mamy wpływu, a to co możemy zmienić - zmieniać na lepsze. I uśmiechać się, dużo, codziennie :)

sierpień 2013

Tulę, pełna pozytywnej energii - Marta vel Kefir ;)